Przydatne narzędzia: np. Praat albo Wavesurfer
Aby wykonać niektóre ćwiczenia, będziesz potrzebować specjalnego fonetycznego oprogramowania. Praat to narzędzie darmowe, ale bardzo wydajne i popularne, używane przez naukowców na całym świecie - i to nie tylko do analiz fonetycznych, ale również do transkrypcji i anotacji nagrań mowy. Dla naszych celów, będziesz musiał/a nauczyć się tylko niektórych z jego podstawowych opcji. Interfejs Praata nie jest całkiem standardowy, ale już po kilku sesjach zauważysz, że jest on bardzo logiczny i dobrze zorganizowany.
Program Praat można pobrać z jego strony domowej:
Programu nie trzeba instalować - wystarczy go rozpakować i uruchomić bezpośrednio z folderu, w którym został zapisany. Przy pobieraniu upewnij się, że wybrana przez Ciebie wersja jest zgodna z systemem operacyjnym Twojego komputera. Dodatkowo, może też być przydatne ściągnięcie czcionek fonetycznych z tej samej strony.
W Internecie jest dostępnych wiele znakomitych samouczków i podręczników dla Praata, np.:
www.helsinki.fi/~lennes/vispp/lennes_palmse05.pdf
public.tfh-berlin.de/~mixdorff/tsv/files/praat-tutorial.pdf
http://www.stanford.edu/dept/linguistics/corpora/material/PRAAT_workshop_manual_v421.pdf
Przykładowy tutorial wideo na Youtube:
www.youtube.com/watch?v=EDNhmBsOXcM
Jest ich jednak znacznie więcej i to prawdodobnie nowszych i bardziej aktualnych. Jeśli jesteś zainteresowany/a bardziej zaawansowanymi funkcjami Praata, spróbuj poszukać jak najnowszych materiałów na ten temat, ponieważ Praat ciągle się zmienia i pojawiają się nowe funkcjonalności, a starsze mogą działać trochę inaczej niż kiedyś. Jeśli chodzi o główne funkcje programu, to większość z nich raczej się nie zmienia.
Jeśli stwierdziłeś/aś, że jednak nie lubisz Praata, możesz spróbować Wavesurfera:
sourceforge.net/projects/wavesurfer
Ten program jest prawdobnie prosztszy i ma bardziej standardowy interfejs użytkownika. Z drugiej strony, podstawowa wersja Wavesirfera ma bardziej ograniczone możliwości niż Praat. Po otwarciu Wavesurfera, zacznij od wyboru opcji [Speech analysis] z listy, któa pojawia się w okienku wyskakującym, gdy otworzy się plik audio (ta sama lista jest dostępna także później, gdy kliknie się prawym klawiszem myszy na oknie programu i wybierze Create Pane i potem: ‘Apply Configuration’). Tutaj (i w wielu innych miejscach w Internecie) można znaleźć więcej informacji:
www.youtube.com/watch?v=H4VR8wAyH-E
Aby rozwiąć niektóre z ćwiczeń w tym dziale, będzie potrzebny jeszcze jeden program: Visual Analyser. Jest on również darmowy, można go pobrać stąd:
www.sillanumsoft.org/prod01.htm
Ten program wymaga instalacji, ale jest ona bardzo prosta. Program umożliwia analizowanie sygnału w czasie rzeczywistym. Można oglądać bardziej lub mniej złożony oscylogram na górnym panelu oraz spektrogram (jako reprezentację energii dla różnych zakresów częstotliwości) na panelu dolnym. Przed rozpoczęciem pracy z programem zalecane jest uprzednie skalibrowanie go. W tym celu należy wybrać [Settings], następnie [Calibrate] i [Start measure signal] , a po kliku sekundach wcisnąć przycisk [ok] w prawym dolnym rogu okna programu.