Pytania
1. Jakie są najważniejsze cele dokumentacji języków?
Cele dokumentacji języków to: dokumentacja praktyk i tradycji językowych oraz tego, co o swoim języku wiedzą jego użytkownicy. W ramach dokumentacji języków zbierane są zarówno informacje na temat słownictwa czy struktury języka, jak i dane na temat jego brzmienia, a także informacje o wszystkim, co towarzyszy dokumentowanej komunikacji językowej: gestach, wyrazie twarzy, rekwizytach, obecności i zachowaniu osób trzecich itp.
2. Jaka jest różnica między danymi i metadanymi?
Dane to główny przedmiot badań (np. dźwięk mowy dla fonetyka). Natomiast metadane to najkrócej mówiąc - dane opisujące te dane główne (np. informacja o dacie i miejscu nagrań, danych osobowych mówcy, jakości dźwięku czy mikrofonach użytych do rejestracji nagrań dźwięku).
3. Co to jest anotacja nagrań mowy?
Anotacja nagrań mowy polega na przyporządkowaniu tekstu transkrypcji do poszczególnych fragmentów sygnału mowy - podobnie jak to jest wykonywane w przypadku tworzenia napisów do filmów. Anotacja wiąże się także z segmentacją sygnału mowy na różne jednostki, np. na frazy, wyrazy, sylaby czy pojedyncze głoski. Dzięki temu wiadomo, co dokładnie mówca mówi w danym momencie.
4. Dlaczego czasem konieczny jest kompromis między techniczną jakością a spontanicznością czy naturalnością nagrań mowy?
Najlepszą jakość techniczną nagrań można uzyskać w studio nagraniowym, jednak podczas dokumentacji języków często nie ma takiej możliwości i nagrania prowadzi się w warunkach terenowych. Z drugiej strony zadaniem dokumentatorów jest zachowanie jak najlepszej jakości technicznej, dlatego ważny jest wybór odpowiedniego sprzętu nagraniowego, a także zwracanie szczególnej uwagi na to, co dzieje się w otoczeniu, w którym prowadzone są nagrania i w miarę możliwości np. wykluczenie niepotrzebnych hałasów tła (takich jak tykanie zegara czy włączone radio).
5. Czy możesz podać 3 przyczyny dlaczego dokumentacja języków pewnych społeczności może być trudna?
Przyczynami mogą być na przykład:
- różnice językowe (jeśli dokumentator nie zna dobrze dokumentowanego języka);
- różnice kulturowe (jeśli dokumentator nie zna dobrze zwyczajów i historii danej społeczności);
- różnice wynikacjące z lokalizacji geograficznej - różna roślinność, zwierzęta, ukształtowanie terenu, kolorystyka - a co za tym idzie, różnice w sposobie pojmowania i opisywania świata (np. inne słownictwo);
- zahamowania lub stres osób nagrywanych podczas sesji nagraniowej - często udział w sesji nagraniowej może zawstydzać mówców, nawet jeśli uczestniczą w niej z własnej woli i zależy im na udokumentowaniu własnego języka, czasem ludzie mogą zachowywać się sztucznie przed mikrofonem lub przed kamerą, co utrudnia osiągnięcie celu dokumentacji, jakim jest m.in. dokumentacja swobodnych, spontanicznych zdarzeń komunikacyjnych;
- ochrona danych osobowych i prywatności - jej zasady mogą być różne w różnych krajach i społecznościach (np. brak zgody na publikację zdjęć w niektórych społecznościach, różnice w przepisach związane z nagrywaniem rozmów telefonicznych, ograniczenia związane z używaniem cudzych materiałów znalezionych w Internecie in in.);
- problemy organizacyjne i techniczne, związane np. z planowaniem podróży, przewiezienniem sprzętu, zdobyciem dofinansowania.